Motocykle zabytkowe, Vintage motorcycles, Oldtimer-Motorräder
Motocykle zabytkowe, Vintage motorcycles, Oldtimer-Motorräder
W oparciu o doświadczenia w budowie urządzeń DYNAMO do różnych motocykli postanowiliśmy poszerzyć naszą ofertę o wersję DYNAMO B. Oznaczenie serii modeli „B” nawiązuje do producenta pierwowzoru firmy Bosch.
Dynamo B stanowi zamiennik prądnic Bosch serii RD, którą firma oferowała wówczas jako urządzenie akcesoryjne z możliwością dostosowania do potrzeb oraz wymagań danego producenta. Prądnice trafiły do motocykli produkowanych we Włoszech, w Polsce między innymi do Sokoła 1000 i oczywiście do większości motocykli niemieckich tamtego okresu oraz producentów sprzętu rolniczego zasilając w energię ciągnik rolniczy Lanz Bulldog.
Urządzenia wykonaliśmy zgodnie z wytycznymi montażu oryginalnych prądnic Bosch montowanych w motoryzacji tamtego okresu zgodne co do wymiarów, wyglądu zewnętrznego oraz sposobu podłączenia okablowania, z zastosowaniem współczesnej technologii w obudowie łudząco przypominającej wygląd oryginału. Bez jakichkolwiek przeróbek po stronie motocykla Dynamo B zapewnia wytworzenie odpowiedniej ilości energii potrzebnej do prawidłowego funkcjonowania motocykla, bez obaw o awarię starych wyeksploatowanych prądnic. Nasze opracowania powstały dzięki współpracy z klientami, którzy zainspirowani naszą pasją przesyłali nam kolejne wzory oraz pomagali w opracowaniu ulepszonych zamienników starych prądnic, bazując na swoich doświadczeniach oraz praktyce z daną marką motocykla.
W wyniku tych doświadczeń oraz udostępnionych nam wzorów zbudowaliśmy serię modeli Dynamo B1, które stanowi zamiennik prądnicy montowanej w motocyklu BMW R 35, oraz EMW R 35.
| parametr | wersja 12V | wersja 6V |
|---|---|---|
| Napięcie nominalne | 12V | 6V |
| Moc maksymalna | 100W | 70W |
| Polaryzacja | (-) na masie | (-) na masie |
| Napięcie bez obciążenia | 14,4V (1200obr/min) | 7,2V (1200obr/min) |
| Napięcie z obciążeniem | 14,4V (80W 2100obr/min) | 7,2V (50W 1600obr/min) |
| Średnica zewnętrzna korpusu | 76,mm | 76mm |
| Długość korpusu | 204mm | 204mm |
Korpus Dynama B1 ma wymiary zewnętrzne odpowiadające oryginalnej prądnicy Bosch RD 45, która napędzana w tym motocyklu jest za pomocą paska klinowego. Dynamo B1 wyposażone standardowo w koło pasowe należy zamontować dokładnie tak jak montowało się oryginalną prądnicę Bosch RD. Obracając korpusem urządzenia zamontowanym na bloku silnika, ustalamy odpowiedni naciąg paska klinowego, następnie dokręcamy opaski zaciskowe. Urządzenie zbudowane kompaktowo posiada wbudowany już w sobie odpowiedni regulator napięcia naszej produkcji, schowany pod blaszanym, malowanym czarną farbą kubkiem, z którego wychodzą dwa wyjścia oznaczone dokładnie tak samo jak w oryginale numerami 51 stanowiące zasilanie, biegun dodatni ( + ) oraz zacisk 61, będący biegunem ujemnym ( – ) dla kontrolki ładowania w lampie kolor czerwony.
Wyjścia podłączeń wykonaliśmy na wzór oryginalnych to też po odłączeniu starej prądnicy te same przewody podłączamy dokładnie do takich samych zacisków w identyczny sposób.
Wielu klientów zwraca uwagę na estetykę i wygląd swoich pojazdów zabytkowych, to też logo i opisy urządzenia widoczne na jego korpusie na prośbę klientów zostało umieszczone tak by po zamontowaniu i napięciu paska klinowego skierowane było do bloku silnika, dzięki czemu staje się ono nie widoczne.
UWAGA : Urządzenie zbudowane jest bardzo solidnie, posiada hartowany wirnik oraz dwa razy mocniejsze łożysko osadzone w deklu przednim w porównaniu do oryginalnej prądnicy, co zapewnia bardzo wysoką wytrzymałość. Jednak w przypadku nieprawidłowego napięcia paska lub innych wad podłączenia napędu możliwe jest uszkodzenie osadzeń łożysk wirnika. Dla tego należy wykonać prawidłową regulację siły naciągu paska klinowego i przed uruchomieniem motocykla, ręcznie sprawdzić czy wszystko obraca się bez oporu w prawidłowy sposób.
Żeby w pełni wykorzystać możliwości dynama dostarczamy wraz z dynamem regulator napięcia naszej produkcji (w wersji 12V lub 6V), zaprojektowany od podstaw na potrzeby naszych rozwiązań. Regulator wbudowany jest w tylnej części Dynama B, pod blaszanym kubkiem malowanym na czarny kolor, który stanowi pokrywę regulatora oraz swego rodzaju panel informacyjny. Na jego tylnej części wytłoczone są oznaczenia cyfrowe ułatwiające podłączenie urządzenia do oryginalnej instalacji. Oznaczenie 51 zgodne z oryginalnym informuje nas iż jest to słupek podłączenia przewodu z biegunem dodatnim ( + ) na którym to szeregowo zalecamy włączyć do układu bezpiecznik 15 A. Oraz słupek oznaczony jako 61, będący biegunem ujemnym dla kontrolki ładowania ( kolor czerwony w lampie ), na którym zalecamy wlutować szeregowo bezpiecznik 1mA, jako zabezpieczenie układu sterującego kontrolką ładowania. Aby uniknąć pomyłek oprócz cyfrowych oznaczeń tłoczonych na tylnym deklu, oznaczamy przed wysyłką słupek 51 opaską w kolorze czerwonym, oraz słupek 61 kolorem niebieskim. Regulator naszej produkcji w odróżnieniu od wszystkich dostępnych na rynku nie zwiera uzwojeń dynama do masy tylko odłącza/dołącza je do pracy w miarę zapotrzebowania na energię. Ujmując to najprościej, jeżeli w instalacji załączone zostaną odbiorniki regulator napięcia będzie dostrajał moc generowaną przez dynamo do potrzeb. Jeżeli będziemy jeździć bez świateł urządzenie będzie produkowało tylko tyle mocy ile potrzeba na ładowanie akumulatora. W odróżnieniu do starszych wersji można jeździć bez świateł jak również z pełnym obciążeniem.
Uwaga:
Działanie regulatora uzależnione jest od napięcia na akumulatorze. Napięcie nie może być mniejsze niż 10V w wersji 12V (5,2V w wersji 6V). W sytuacji gdy akumulator utrzymuje niższe wartości napięcia niemożliwy jest start pracy regulatora. Jeżeli w czasie pracy urządzenia napięcie na akumulatorze spadnie poniżej tych wartości, regulator napięcia odłączy się, a wraz z nim dynamo, które zacznie obracać się na biegu jałowym. Taki stan układu będzie prowadził do całkowitego rozładowania akumulatora podczas dalszej jazdy.
Najczęściej zgłaszaną awarią po zamontowaniu Dynama B jest problem działania kontrolki ładowania. Układ regulatora jest wielokrotnie sprawdzany w czasie montażu, oraz ostatecznie przed wysłaniem do klienta. Urządzenie ma pobocznie działający układ sterujący kontrolką ładowania i można go uszkodzić podając napięcie ( biegun + ) na słupek nr 61. Wówczas kontrolka ładowania kolor czerwony, albo się nie świeci albo świeci się cały czas, natomiast ładowanie akumulatora będzie działało poprawnie. Dzieje się to bardzo często gdy:
Poniższe zdjęcia przedstawiają Dynamo B, słupki podłączenia nr 51 oznaczone kolorem czerwonym, oraz nr 61 oznaczony kolorem niebieskim.
Akumulator należy dobierać tak by jego pojemność była dopasowana do maksymalnej mocy dynama. Przyjętą ogólnie zasadą jest dobranie pojemności mierzonej w amperogodzinach (Ah) jako jednej dziesiątej mocy urządzenia (w przypadku wersji 6V z tendencją na plus):
Z nowym regulatorem napięcia można łączyć wszystkie rodzaje akumulatorów z wyjątkiem baterii żelowych. Należy rozróżnić pojęcie akumulator motocyklowy żelowy, od pojęcia bateria żelowa stosowana np. w instalacjach alarmowych. Tu wiele osób popełnia błąd kupując baterię żelową jako akumulator.
W praktyce obecnie najlepiej sprawdzają się akumulatory litowo-jonowe lub kwasowo-ołowiowe w technologii AGM (Absorbent Glass Mat – szklana mata absorpcyjna). Oczywiście można też stosować tradycyjne akumulatory kwasowo-ołowiowe dobrych marek. Z własnego doświadczenia mogę polecić sprawdzony w okresie ponad trzech lat akumulator litowo-jonowy firmy Moretti.
Z naszych obserwacji wynika, że producenci tradycyjnych akumulatorów kwasowych kierują się zasadą „rocznej przydatności produktu”. Zdarzało nam się zaobserwować, że nowy akumulator kwasowy pracował ok 1 rok w normalnych warunkach w motocyklu i tyle samo zachowywał sprawność zapasowy, stojący na półce i podpięty pod typową ładowarkę podtrzymującą. Jak się okazało oba padły mniej więcej po roku. Wniosek był taki, że czy używa się tych akumulatorów, czy stoją na półce ich trwałość jest mniej więcej taka sama. Po upływie pewnego czasu padają z dnia na dzień i są do wyrzucenia. Podobne doświadczenia zgłaszali nam też klienci.
Należy też wspomnieć o drganiach, którym poddany jest akumulator zamontowany w motocyklu. Akumulatory z niższej półki mogą nie wytrzymać drgań. Cele w akumulatorze potrafią się urwać lub pęknąć powodując natychmiastowe uszkodzenie akumulatora. Akumulatory litowo-jonowe i kwasowo-ołowiowe w technologii AGM z racji ich konstrukcji są odporniejsze.
Podłączenie urządzenia odbywa się dokładnie tak jak oryginalnej prądnicy Bosch RD 45.
Podłączenie urządzenia sprowadza się zatem do podłączenia prawidłowo przewodów oryginalnej instalacji do zacisków oznaczonych numerami 51 oraz 61. Założeniu na nich odpowiednio bezpieczników 15 A oraz 1 mA. Zgodnie z poniższym schematem instalacji.
(1) Należy przeczytać uważnie kartę gwarancyjną.
(2) Należy bardzo dokładnie prześledzić schemat instalacji dołączony do urządzenia i sprawdzić czy jest ona zgodna ze schematem; w przypadku rozbieżności ustalić, czy przeróbki nie kolidują ze zmianami wymaganymi przy montażu dynama.
(3) Akumulator przeznaczony do współpracy z dynamem min. 10Ah w wersji 12V (8Ah w wersji 6V).
W żadnym wypadku nie stosować baterii żelowych używanych np. do zasilania domowych instalacji alarmowych.
W przypadku tradycyjnego akumulatora należy zamontować rurkę odprowadzającą opary elektrolitu z wylotem poniżej rantu błotnika tylnego.
(4) Urządzenie pracuje z MINUSEM (-) na masie. Słupek akumulatora oznaczony jako biegun ujemny (-) należy połączyć przewodem minimum 1.5mm2 z karoserią motocykla. Przewód powinien mieć zarobione miedziane lub mosiężne końcówki, najlepiej dodatkowo zalutowane w miejscu połączenia z przewodem.
(5) Dynamo B biegun ( – ) ma podłączony do o cynkowanego korpusu. Montując urządzenie należy zadbać aby korpus Dynama miał dobre połączenie z blokiem silnika. W przypadku stosowania podkładek regulujących wysokość należy o tym pamiętać by masa urządzenia i blok silnika były połączone.
(6) Przewód plus (+) zacisk 51 regulatora (czerwony) podłączyć dedykowanym kablem do słupka akumulatora oznaczonego (+). Do tego samego słupka podłączyć przewód (+) zasilający stacyjkę prowadząc go poprzez oryginalne lub akcesoryjne gniazdo bezpiecznika. Jest to różnica w stosunku do oryginalnej instalacji, gdzie bezpiecznik stosowany jest na kablu łączącym akumulator z masą. Przewód połączyć, zlutować, zaizolować, pamiętając, iż jest to biegun (+) główne zasilanie stacyjki. Koniec przewodu od strony stacyjki pozostawić bez zmian.
(7) Nigdy nie podłączać do Dynama przewodu ( + ) oznaczenie 51 pod napięciem. Jedną z częstych przyczyn uszkodzenia układu kontrolki ładowania jest nieumyślne dotknięcie przewodem do słupka oznaczonego nr 61. W przypadku pomylenia słupków, bądź nieumyślnego podania napięcia na zacisk 61, układ kontroli ładowania może zostać uszkodzony. Wówczas żarówka kontrolki ładowania będzie świecić się na stałe, bądź nie zaświeci. Co nie podlega gwarancji.
Po prawidłowym podłączeniu kontrolka ładowania zasilona przewodem (+) z drugiej strony powinna się świecić. Biegun 61 podaje masę do tej kontrolki, jeżeli wszystko jest poprawnie podłączone łatwo sprawdzić to dotykając końcówką przewodu z zacisku 61 do masy silnika. Warto taki test przeprowadzić przed podłączeniem przewodu do zacisku 61.
UWAGA: Kontrolka zaświeci się (będzie działać poprawnie) tylko wtedy gdy akumulator jest podłączony, minus na masie (czytaj pkt. 4). W przypadku zamiany biegunów akumulatora, podłączenia konfiguracji (+) na masie, regulator napięcia może zostać trwale uszkodzony, czego nie obejmuje gwarancja!
Kontrolka ładowania nie zaświeci się gdy:
(8) Przewód akumulatora minus (-) kolor czarny podłączyć do karoserii motocykla.
(9) Dynamo jest zamiennikiem oryginalnej prądnicy i jest montowane dokładnie według zasad prawidłowego montażu oryginalnej prądnicy.
Do prawidłowego montażu urządzenia zaleca się zdjęcie obudów silnika tak, aby był nieograniczony dostęp do kół pasowych, łańcuchowych bądź zębatych. Luz nazębny należy wyregulować obracając dynamem tak, aby nie był zbyt duży ani zbyt mały. Dla nowego zestawu kół od 0,05 do 0,1mm. Natomiast dla napędów łańcuchowych bądź paskowych zgodnie z zasadami regulacji tych rozwiązań dla oryginalnej prądnicy Bosch RD.
UWAGA: Luz nazębny należy sprawdzić po maksymalnym dokręceniu urządzenia szczelinomierzem, gdyż może się on zmienić w czasie dokręcania opasek. Po skręceniu układu należy ręcznie zakręcić wałem tak by sprawdzić czy nie ma nieprawidłowości w czasie obrotu, oraz czy w jakimś momencie luz nazębny nie kasuje się z powodu krzywych osi bądź źle naciętych kół współpracujących w układzie.
W przypadku nieusunięcia luzu, bądź zbyt silnego sprzężenia kół zębatych, może dojść do bardzo szybkiego zużywania się łożysk, czego nie obejmuje gwarancja. W urządzeniu są montowane nowe łożyska firmy FAG z luzem C 3. Ich zużycie przy przebiegu krótszym niż 25 tys. km jest praktycznie niemożliwe.
Uwaga: Wielu klientów zadaje pytanie czy jest to normalne, że w czasie obrotu ręcznego zębatką osadzoną na wirniku dynama wyczuwalne są sekwencyjnie przeskoki? Otóż urządzenie ma wbudowane stałe magnesy, które w czasie obrotu generują ten efekt i jest on normalny. Nie jest to oznaką uszkodzenia łożysk, ani za ciasnego pasowania.
Powyższy opis, powstał z wykorzystaniem doświadczeń zdobytych przy okazji kontaktu z klientami, którzy zakupili urządzenie.
Poprawnym zakresem pracy instalacji jest takie dobranie odbiorników, aby suma ich mocy stanowiła 80% mocy znamionowej dynama, pozostawiając 20% na ładowanie akumulatora.
| odbiornik | wersja 12V | wersja 6V |
|---|---|---|
| Lampa przednia światło drogowe/mijana | max 60W/55W | max 35W/35W |
| Światło pozycyjne przednie | 5W | 2W |
| Światło pozycyjne tylne | 5W zastosowanie większej żarówki może powodować z czasem topienie się klosza lampy | 3W |
| Światło stop | max 10W | 5W |
| Oświetlenie licznika | 2W | 2W |
| Kontrolki ładowania i luzu | 2W | 2W |
| Sygnał dźwiękowy | dowolny 12V, można stosować oryginalny sygnał 6V | dowolny 6V |
| Bezpiecznik zabezpieczający instalację | 15A | 15A |
